รางวัลของผู้ซื่อสัตย์ ~ ไทย ช่อง

คุณน่าจะชอบ::ตรวจสุขภาพแค่ไหนพอเหมาะ?

สุขภาพต้องตรวจเช็ค ถ้าอย่างนั้นแค่ไหนพอดีเหมาะสม
"เคยมีการประเมินไหมว่า คนๆ นั้นมีภาวะซึมเศร้า อย่างบางคนกระโดดตึกตาย ถ้าเราคัดกรองตั้งแต่แรกได้ว่าเขามีความเสี่ยง เราก็จะรู้ว่า คนๆ นั้นต้องได้รับการดูแลและป้องกันโรค" ดร.นพ.อรรถสิทธิ์ ศรีสุบัติ รักษาการ ผู้อำนวยการสถาบันวิจัยและประเมินเทคโนโลยีทางการแพทย์ กรมการแพทย์ กล่าวถึงสิ่งที่ตกหล่นในการตรวจสุขภาพที่พอดีและเหมาะสม
ว่ากันว่า ในการตรวจสุขภาพทั่วไป ส่วนใหญ่ไม่มีการคัดกรองโรคซึมเศร้า และแทบจะไม่ให้ความสำคัญ ทั้งๆ ที่ควรมีเรื่องเหล่านี้อยู่ ถ้าอย่างนั้นการตรวจสุขภาพเบื้องต้นแค่ไหนจำเป็นและเหมาะสม ซึ่งเป็นเรื่องที่กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข กำลังทำเรื่องนี้อยู่

จากผลสำรวจการตรวจร่างกายของคนไทย ปี 2551-2552 พบว่า ประชาชนบางส่วนไม่ตระหนักถึงความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหรือป่วยเป็นโรค หนึ่งในสามของคนเป็นเบาหวานไม่ทราบมาก่อนว่าเป็นเบาหวาน และกว่าครึ่งของคนเป็นความดันโลหิตสูง ไม่เคยได้รับการวินิจฉัยมาก่อน

ส่วนในปี 2549-2550 สตรีอายุ 15-59 ปี เคยได้รับการตรวจปากมดลูกเพียงร้อยละ 42.5 ในขณะที่ก่อนปี 2549 เคยได้รับการตรวจเพียงร้อยละ 18.3 ทั้งๆ ที่ภาวะเสี่ยงและโรคต่างๆ สามารถตรวจพบได้ ด้วยวิธีที่ไม่ยุ่งยากซับซ้อน และสามารถป้องกันและบำบัดรักษาได้แต่เนิ่นๆ

แม้การตรวจสุขภาพจะเป็นเรื่องจำเป็น แต่คนจำนวนมากก็ละเลย รอให้ป่วยก่อนค่อยไปหาหมอ ดังนั้นอีกไม่นานทางกรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข จะมีคู่มือให้ประชาชนรู้ว่า แต่ละช่วงวัยต้องตรวจสุขภาพที่จำเป็นและเหมาะสมอย่างไร

เพราะที่ผ่านมา มีการตรวจสุขภาพในห้องปฎิบัติการที่ไม่จำเป็นอยู่หลายเรื่อง อาทิ
"การตรวจระดับไขมันไตรกลีเซอไรด์ในเลือด แทบจะไม่มีประโยชน์เลยในการวิเคราะห์การเพิ่มระดับ non-HDL cholesterol" จากรายงานคณะกรรมการผู้เชี่ยวชาญบนพื้นฐานประสบการณ์คลินิก " ,"การตรวจ chest x-ray การคัดกรองมะเร็งปอดทุกปี เมื่อเทียบกับกลุ่มไม่คัดกรอง ก็แทบจะไม่มีประโยชน์เลย" จากการศึกษาแบบกลุ่มสุ่มตัวอย่าง-ควบคุม ฯลฯ
ตรวจสุขภาพ ไม่ใช่แค่ผลแล็บ

ถ้ายังไม่ป่วย และต้องการแค่ตรวจดูว่า สุขภาพส่วนไหนเจ็บป่วย เพื่อจะได้รีบบำบัดแก้ไข ดูแลสุขภาพ ป้องกันโรค ซึ่งมาตรฐานการตรวจสุขภาพทั่วไปที่ประชาชนควรรู้ ถ้าใช้เกณฑ์แค่วัยทำงาน 18-60 ปี ก็จะมีการซักประวัติ เพื่อค้นหาความผิดปกติทั่วไป ,ประเมินความเสี่ยงด้านสุขภาพ ซึ่งมีการประเมินภาวะซึมเศร้า, ความเสี่ยงโรคหัวใจและหลอดเลือด,ประเมินระดับการติดบุหรี่ สุรา และสารเสพติด ซึ่งมีผลต่อร่างกาย รวมถึงการตรวจในห้องปฎิบัติการ
ตรวจสุขภาพแค่ไหนพอเหมาะ? thaihealth

"บางทีการตรวจสุขภาพก็พึ่งเทคโนโลยีมากไป แต่บางครั้งเทคโนโลยีก็ไม่ได้ตอบโจทย์ร้อยเปอร์เซ็นต์ บางทีก็มีผลบวกลวง (False positive-หมายความว่า ผู้ป่วยไม่ได้เป็นโรค แต่ผลการตรวจกลับบ่งบอกว่าเป็นโรค) อย่างผลออกมาคุณเป็นมะเร็ง แต่จริงๆ แล้วคุณปกติ หรือตรวจออกมาเป็นเอชไอวี แต่คนไข้ไม่ได้เป็นโรค เพราะเครื่องมือลวงบอกว่าเป็นโรค ซึ่งไม่มีเครื่องมือไหนตรวจแม่นยำร้อยเปอร์เซ็นต์หรอก " คุณหมออรรถสิทธิ์ เล่า เพื่อให้เห็นว่า บางทีเทคโนโลยีก็สร้างปัญหาให้กับคน
และไม่ใช่แค่ผลบวกลวง ยังมีผลลบลวง (False negative- หมายความว่า ผู้ป่วยเป็นโรคจริง แต่ผลการตรวจกลับไม่พบ ) ซึ่งเรื่องนี้คุณหมอบอกว่า เครื่องมือที่ดีต้องแสดงผลบวกจริงหรือผลบวกแท้ คือ ผู้ป่วยเป็นโรคจริง และผลการตรวจก็บ่งบอกว่าเป็นโรคชนิดนั้นจริง
"ถ้าเป็นอย่างนั้น ต้องตรวจยืนยันด้วยวิธีอื่นอีก เหมือนที่ผมบอก การใช้แครื่องมือพวกนี้ ไม่มีอะไรเต็มร้อย"